Weten & Tech

Mans En Garde: Maschinengewehr 42

23-08-2015 16:00

MG42Feldlafette

 
Het was weliswaar niet* het ‘snelste’ machinegeweer van de Tweede Wereldoorlog, maar het Maschinengewehr 42 had wel de hoogste vuursnelheid van alle draagbare machinegeweren uit deze oorlog. Met een cyclische vuursnelheid van 1200 tot 1500 spm moest de 7.92 x 57 mm munitie ervan door een drie tot zes man tellend Duits MG-team wel zeer gedoseerd worden afgevuurd om oververhitting te voorkomen en loopslijtage te beperken (levensduur 3500-4000 schoten, hardverchroomd 8000 schoten). Een loop die in tegenstelling tot de voorloper van de MG 42, de MG 34, snel gewisseld kon worden. Ondanks het meervoudige snelle, werden de vanaf 1942 circa 423 duizend geproduceerde MG 42s tot staan gebracht, en zou dit degelijke, betrouwbare machinegeweer pas na de oorlog de wereld echt gaan veroveren.

Niet ontworpen door een wapentovenaar als Hugo Schmeisser, maar deels door ene Dr. Ing. Werner Gruner van het bedrijf Metall-und-Lackierwarenfabrik Johannes Großfuß AG, die meer verstand had van productiemethoden dan van wapens, werd dit ontwerp uit drie ingediende voorstellen geselecteerd voor verdere ontwikkeling. Een bijzonder ontwerp dat onder andere gebruik maakt van rollers in een vertraagd (kort) terugloop- en herlaadmechanisme voor de uitstoot van lege hulzen en de aanvoer van verse patronen. Gruner verminderde het aantal gedraaide en gefreesde onderdelen, wat hielp om de hoeveelheid manuren nodig voor fabricage te reduceren tot de helft van een MG 34. Een wapen dat naast de MG 42 in productie bleef, om met name op- en in panzers de oorlog voort te zetten. Een carrière die met de capitulatie van Duitsland grotendeels werd afgesloten. Voor de MG 42 niet.

MG 42 met 50 schots patroonband in trommel. Eveneens een optie voor de huidige MG3. Fototekst: ‘Frankreich Invasionsfront bei Caen, MG-Schütze mit MG-42, 1944’ (fotograaf: Woscidlo, Wilfried. Van Bundesarchiv via wiki)
Frankreich, MG-Schütze

 

Toen Duitsland zich in 1955 weer mocht bewapenen, werd de MG 42 al snel opnieuw in productie en gebruik genomen. Naast het aanpassen naar het NATO kaliber van 7.62 x 51 mm veranderde er buiten wat gegum en herschrijven van namen weinig aan het ontwerp dat uiteindelijk als MG3 vanaf 1959 in grote aantallen in meerdere landen werd (en wordt) gefabriceerd. Naast Duitsland schieten er nog steeds een aantal NATO landen met MG3 versies. En, daar waar ze de Belgische FN MAG of Amerikaanse M60 gebruiken werken er de nodige MG 42 ontwerpdetails mee, daar ook dit Duitse WOII vernuft het afkijken waard was. In het Spaanse CETME MG 82 Ameli geval, werd de MG 42 wat verkleind zelfs min of meer overgetrokken om ruwweg de helft wegend in 5.56 x 45 mm te gaan schieten.

MG3 (foto: wiki, upload van Sonaz)
MG3

World.guns.ru vergelijking. Aanvangssnelheid munitie (Vo) MG 42: 755 m/sec, de MG3 met iets langere loop: 820 m/sec
MG42MG3comparison

 

Massaproductie van de MG3 stopte in Duitsland in 1979. Toen had nog niet iedereen zo’n picatinny rail met extra’s op z’n buks of MG, en was een soldaat tevreden met het standaard ‘ijzeren’ vizier. Om ook in de 21e eeuw in oud-Duits respect te blijven afdwingen ontwikkelde Rheinmetall kits voor de MG3 die het tot een MG3KWS opwaarderen. Natuurlijk maken de rails, optiek en andere upgrade-onderdelen zo’n opgetuigde MG3 effectiever, maar toch zal de selector van de nieuw ontwikkelde vuurregelaar vermoedelijk zelden naar de aangebrachte 800 spm stand worden geschoven, en schuift ‘Fritz’ snel door naar opa’s 1200 spm. Een vuursnelheid die Rheinmetall wijselijk heeft behouden.

 

* De snelste was Mausers MG81 dat in 7.92 x 57 mm kaliber tot 1600 spm verschoot. De vrij korte loop beperkte de Vo wel tot circa 705 m/sec (iets hoger met latere munitie). Het wapen werd echter maar mondjesmaat voor infanteriegebruik ingezet, hoewel er een kit met kolf en tweepoot voor was. De MG81 deed voornamelijk dienst als vliegtuigboordwapen. De veelgebruikte tweelingversie ervan, de MG81Z, woog met 12.9 kilo nauwelijks meer dan een MG 42, maar braakte er cyclisch tot 3200 spm uit.

MG81 en MG81Z (foto: wiki, upload van Kogo)
MG81wiki

 
Gunny Hartman test de MG 42, en laat zien hoe de loop wordt verwisseld

MG3

MG81Z

 
Titelfoto: MG 42 op Lafette 42 drievoet affuit. Begeleidende tekst: ‘Libération de la Basse-Normandie pendant l’été 1944, en secteur américain. Prise de guerre: des mitrailleuses allemandes MG42 avec leur canons interchangeables au premier plan.’ (foto: National Archives USA via wiki-archivesnormandie39-45.org)