Weten & Tech

Mans En Garde: P-51 Mustang

27-09-2015 22:30

P51DwikiAdrianPingstone

 
Was de YB-40 van de vorige En Garde geen succesvolle escorte voor de geallieerde bommenwerpers die Duitsland aanvielen, de North American P-51 Mustang werd dit uiteindelijk wel.

Soms zijn andere schoenen genoeg om van een voetenveeg een verleidelijke prinses te maken. En soms moet je er gewoon een Rolls Royce Merlin in proppen om glans te krijgen. En glanzen deed de P-51 Mustang met een Merlin. Tot in de tachtiger jaren toe. Meestal na een tweede jeugd te hebben gekregen bij Cavalier Aircraft Corporation.

Cavalier Mustang uitvoering met tiptanks en versterkte vleugels met extra ophangpunten voor maximaal 4000 pounds aan lading (foto: wiki, upload van 6oclocklow)
P51Cavalier

 
Ontwikkeling

In maart 1940 zag North American Aviation (NAA) het niet zo zitten om voor de Britten Curtiss P-40s te gaan bouwen ondanks dat de P-40 in de begindagen van WO II de enige enigszins effectieve Amerikaanse jager was. NAA meende iets beters te kunnen leveren en stelde de Britten een alternatief ontwerp voor. Waar de Britten voldoende vertrouwen in hadden om er in mei 1940 direct 320 vanaf de tekentafel te bestellen. En zo zag de P-51 het licht.

Een vliegtuig met een all-aluminium monocoque romp voorzien van een vloeistofgekoelde 1100 pk V12 Allison V-1790 motor met enkele supercharger om een driebladige propeller aan te drijven. Een ontwerp met een ‘laminar flow‘ vleugel waar de maximum dikte zich niet aan de vleugelvoorrand bevindt, maar meer achterwaarts. Dit resulteert in een betere luchtstroomgeleiding en vermindert de luchtweerstand. De vleugel, zo bleek later, kon Mach 1 aan. Er zat meer vernuft in het toestel. Het ontwerp van de radiatorbehuizing onder de romp had een opvallend lage luchtweerstand. Sterker nog, er werd zelfs geclaimed dat er een versnellend effect in optrad van uitstromende hete lucht die pure ‘jet’ stuwkracht leverde (300 pounds).

RAF Mustang (P-51A serie)

Na een snelle ontwerpfase maakte het NA-73X prototype op 26 oktober 1940 de eerste vlucht. In december van dat jaar gaf de Britse aankoopcommissie het toestel de naam Mustang, waar de Mustang I met een 1150 pk Allison V-1790 motor in mei 1941 de eerste productieversie van werd. De meeste uit deze serie werden voorzien van twee .50 en vier .30 machinegeweren plus twee ophangpunten onder de vleugels voor bommen tot 500 pounds. De topsnelheid bedroeg circa 540 km/u op lage hoogten en zo’n 620 km/u op 6000 meter (clean). Meer Britse bestellingen volgden. Onder andere 150 stuks met vier 20 mm kanonnen. De kanonnen waren effectiever dan .50s bij aanvallen op gronddoelen in Frankrijk tijdens Rhubarb missies. Dankzij de forse brandstofcapaciteit van deze vroege Mustangs waren ze beter geschikt voor cross-channel operaties dan de Spitfire. De roep om meer vermogen op hoogte bleef wel klinken. Wat met het vervangen van de Allison motor met enkele supercharger door een Rolls Royce Merlin motor met een tweetraps supercharger werd verkregen. Het leidde tot de P-51B en C Packard Merlin Mustang, die ook in grote aantallen door de USAAF werden besteld.

P-51C (foto: wiki, upload van Anthony92931)
P51Cwiki
 

P-51B/C

Tegen de zomer van 1943 waren beide nieuwe versies in volle productie. Packard bouwde de Merlin na de nodige aanpassingen aan het ontwerp als V-1650 series, waarin onder andere sommige onderdelen van magnesium vervangen werden door minder corrosieve aluminium exemplaren. Het vermogen van deze motor bedroeg maximaal 1450 pk bij de start, op hoogte eventueel opgevoerd tot 1695 pk (war emergency rating), wat goed was voor een topsnelheid van circa 700 km/u op een hoogte van zo’n 9000 meter. Met een aanvullende romptank kregen de P-51B/C modellen een actieradius van circa 1000 km (kruisend met 410 km/u). Met twee droptanks maximaal zelfs ruim 1600 km. Hiermee konden Mustangs de B17 en B24 tot boven Berlijn begeleiden. Hoewel de vleugels van deze series elk 1000 pounds aan lading konden dragen, bleef de vaste bewapening om de Luftwaffe bij de bommenwerpers weg te houden uit vier .50s bestaan.

Zwanger met de extra benzine waren ze wel iets minder wendbaar, en moesten de P-51s het van hun prestaties op hoogte hebben. Dit beïnvloedde hun tactieken. Geen tactieken van dogfights, maar shoot-and-scoot, liefst van boven. Een tactiek die ook de zware, lompe, maar o zo dodelijke P-47 Thunderbolt gebruikte. Waar in die tijd al acht .50s uit staken, tegen vier uit de P-51B/C.

‘A USAAF armourer of the 100th Fighter Squadron, 332nd Fighter Group, 15th U.S. Air Force checks ammunition belts of the .50 caliber (12.7 mm) machine guns in the wings of a North American P-51B Mustang in Italy, ca. September 1944.’ (foto: wiki-USAAF. Hier meer info over de Tuskegee Airmen van 332nd Fighter Group)
TuskeegeereloadP-51

 

P-51D

Hadden sommige B/C modellen een halve ‘bubble’ kap, de Malcolm hood, de opvolgende P-51D zag de introductie van de volle bubble kap met een verbeterd uitzicht om Erich von Stalheins eerder in het snotje te krijgen. De meeste D-uitvoeringen kregen ook het oplopende staartvoorstuk dat de stabiliteit verbeterde. Motorisch bleef het gelijkwaardig aan de B/C hoewel latere D versies motoren met een maximum vermogen van 1720 pk kregen. De bewapening van de P-51D werd opgevoerd tot zes .50 terwijl de vleugels eenzelfde 1000 pound aan droptanks, bommen en later raketten konden dragen als de voorgaande B/C series. De P-51D, met vergelijkbare prestaties als de P-51B/C werd de meest geproduceerde Mustang (8102 stuks). De K (1500 stuks) was op de Aeroproducts propeller na, nagenoeg gelijk aan de D.

Naast een aantal experimentele versies zag alleen de afgeslankte H versie (500 stuks) met een Packard Merlin van 2200 pk (780 km/u) nog productie tijdens de oorlog. Productie en distributie kwamen echter te laat op gang om actief deel te nemen aan de oorlog. De inmiddels ontwikkelde Twin Mustang, de P-82, zag pas boven Korea bloed.

P-51D in Hollandse kleuren. Bij Strijdbewijs meer over de Nederlandse Mustangs (foto: wiki, upload van russavia)
P-51DNLRussavia

 
Ondanks dat de radiatoropstelling onder de romp de Mustang kwetsbaarder maakte voor luchtafweer dan ontwerpen met luchtgekoelde radiaalmotoren, waren het vreemd genoeg niet de robuuste, ruim twee ton aan wapens tillende P-47D/N Thunderbolts van de USAF Air National Guard (ANG) die naar Korea werden gestuurd als jachtbommenwerper, maar ANG P-51s. En niet eens de laatste H-versies, maar oudere P-51D modellen (Bij de USAF hernoemd tot F-47 en F-51). En zo zag de Mustang onder meerdere vlaggen vliegend vanaf de aftrap tot het laatste schot de Koreaanse oorlog uit.

South Africa Air Force P-51Ds in Korea (foto: wiki-USAF)
SAAFKorea1951wikiUSAAF
 

Hoewel na 1957 uitgefaseerd bleven twee door Cavalier herbouwde Mustangs voor de USAF tot 1978 als ‘chase plane’ onder meer F-15s tarten. Andere door Cavalier verstevigde, tot 10 g trekkende Mustangs bleven met name in Zuid-Amerika nog lang op de loonlijst staan. De Dominicaanse Republiek dankte haar laatste Mustangs pas in 1984 af.

Cavalier en Piper experimenteerden daarnaast tussen 1968 en 1984 met turboprop uitvoeringen, waar de PA-48 Enforcer de definitieve versie van was. Ondanks lovende kritieken van testpiloten werd de PA-48 niet in productie genomen. Afgezet tegen modernere ontwerpen zoals de EMB 314 Super Tucano zou dit ontwerp echter ook nu nog in Counter Insurgency (COIN) operaties geen modderfiguur slaan.

Piper PA-48 Enforcer (foto: wiki-USAF)
PA48EnforcerUSAF

 

Veel meer Mustang bij www.mustangsmustangs.net. Of iets beknopter deze P-51 wiki-pagina.

 

ANG’s laatste F-51

 

Titelfoto: P-51D Mustang ‘Miss Helen’ uit 1944, in 2007 bezig met aerobatics tijdens de Kemble Airport Open Day, Gloucestershire, Engeland (foto: wiki -door Adrian Pingstone).