Om onze instinctieve viervoeters, gevleugelde vrienden, vleesvoorzieners, sportmaatjes en attractieobjecten tevreden te stellen, zijn er tegenwoordig heel wat methoden bedacht om de dieren van hun persoonlijke portie geluk te voorzien. Zo bestaan er o.a. koeknuffelworkshops, anti(vuurwerk)stresspilletjes, talloze kooiverrijkingen, iPadgames voor varkens, antivleesvreetorganisaties en niet te vergeten: een politieke partij.
Mocht u nog niet eerder van het fenomeen ‘koeknuffelen’ hebben gehoord: bij melkveebedrijf Hof Oord Empe in Voorst worden er serieuze koeknuffelcursussen aangeboden. De cursisten leren daar respect te krijgen voor mens, dier en natuur. De drijfveren voor dit wonderlijke fenomeen worden in de visie van het bedrijf uitgelegd: het imago van de melkveehouderij verbeteren en de consument bewegen tot maatschappelijk verantwoord consumeren.
Het bedrijf wordt genoemd in een artikel in Trouw van 30 december over een wetenschappelijk diergeneeskundig onderzoek van de Universiteit van Wenen. Enkele diergeneeskundigen hebben het effect van knuffelen en aandacht op de groei van kalveren onderzocht. Daaruit bleek dat de kalveren die dagelijks werden geknuffeld een tikje sneller groeiden dan zij die geen extra aandacht kregen. Ook concludeerden de wetenschappers dat de zwartbonte dames later meer melk zouden produceren, waar overigens in het artikel geen argumenten voor worden gegeven. In ieder geval is de conclusie: knuffel de beesten voor een beter bedrijfsresultaat en minder gewetenswroeging.
Er worden nogal wat beesten afgeknuffeld in het Dierenrijk Nederland. Zo is er op 22 december een Vredesdienst voor Dieren georganiseerd in de Vredeskerk te Amsterdam, om mensen te overtuigen met kerst geen dieren te eten. Het idee erachter is dat voor een echt vredesfeest geen enkel levend wezen mag lijden. Het is verder niet duidelijk wat de dienst echt heeft bijgedragen aan de overtuiging van de schoothondjeseigenaren en sadstorytoeristen.
Afgezien van het feit dat de dierensector in Nederland al een behoorlijke tijd is doorgeslagen (om precies te zijn sinds oktober 2002, ik noem verder geen namen of politieke programma’s) is er juist de laatste jaren veel aandacht voor het protocollaire geluk van dieren. Activisten willen, met name in de vee-industrie, een vaste lijn zien in hoeveel lieve woordjes, aaitjes en kriebeltjes elk individueel dier hoort te ontvangen om normaal te kunnen functioneren. Daarbij stuiten we op meteen op een ethologisch, ethisch en filosofisch probleem. Hoe weet je of een dier zich normaal gedraagt en of het dat dier überhaupt boeit wanneer de situatie niet ‘optimaal’ is?
De hedonistische neiging van mensen om geluk te ervaren wordt op antropomorfische wijze geprojecteerd op dieren. Wij voelen ons beter als we geluk ervaren, dus moet dat voor dieren vast ook zo werken. “Angst voor terrorisme? Niet naar luisteren, want angst en stress zijn slechte raadgevers!” “Uw huisdier doodsbenauwd voor vuurwerk? Met deze pilletjes en oefenluistercd’s helpt u ze de nacht door!”. Zo wordt elke bedreiging voor the safe spaces for animals op de schop genomen. Alsof mensen en dieren geen stress zouden mogen ervaren, want je zou je toch eens ongelukkig moeten voelen.
Maar dat is nu juist het punt: stress is namelijk de realiteit en heeft gewoon een functie van oudsher. Daarom is de constante ontwijking van stress eerder het ontlopen van de realiteit. Het is dan maar de vraag of het nodig is dat we dát de dieren aandoen. Laat staan dat de mate van geluk in een protocol wordt vastgelegd.
Laat daarom het beest het beest. De vleesvoorzieners daar waar ze voor gefokt zijn, de honden en katten de waakse huisgenoten en de kerken voor de religieuze diensten. Dan kunt u met kerst en oudjaar rustig een foie gras verteren.
